અમદાવાદ, સંજીવ રાજપૂત: ૧૨મી જૂને અમદાવાદના મેઘાણીનગર ખાતે સર્જાયેલા ગોઝારા પ્લેન અકસ્માતમાં આરોગ્ય વિભાગે અત્યંત પડકારજનક પરિસ્થિતિઓ સામે બાથ ભીડી હતી.
સિવિલ હોસ્પિટલના સચોટ ક્રાઇસિસ મેનેજમેન્ટે ડિઝાસ્ટર સામે ક્વિક રિસ્પોન્સ આપીને ઘાયલોને તાત્કાલિક સારવાર ઉપલબ્ધ કરાવવા સહિત મૃતકોના પાર્થિવ દેહને તેમના સ્વજનો સુધી પહોંચાડવા માટે ઝડપી કાર્યવાહી કરી હતી.
‘ફર્સ્ટ પર્સન – ફર્સ્ટ રિસ્પોન્સ’ માં કરીએ પ્લેન ક્રેશના કાળ સામે બાથ ભીડનારા વોરિયર્સની વાત.
ફર્સ્ટ પર્સન ૧ – ડો. ચિરાગ પટેલ, હેડ ઓફ ઈમરજન્સી મેડિસિન
“જ્યારે પ્લેન ક્રેશની ઘટનાના સમાચાર મળ્યા ત્યારે હું મારા સ્ટાફ સાથે ડિપાર્ટમેન્ટમાં હાજર હતો. તરત મેં મારા વ્હોટ્સેપ ગ્રુપમાં ઇમર્જન્સી સંદર્ભે ટૂંકો મેસેજ કરીને ટીમોને ઝડપથી ટ્રોમા સેન્ટરમાં પહોંચવા જણાવ્યું. એપ્રોન પહેરતા સુધી તો દર્દીઓ આવવા શરૂ થઈ ગયા. પહેલા પાંચ છ દર્દીઓ આવ્યા જેમને અલગ અલગ ઈજાઓ હતી. સૌને તરત સારવાર આપવાનું શરૂ કર્યું. બધી ટીમોએ ઝડપથી પોતાની જગ્યા લઇ લીધી હતી. સદભાગ્યે ઘટના એવા સમયે ઘટી હતી કે સંપૂર્ણ સ્ટાફ સારવાર માટે ઉપલબ્ધ હતો. એક એક દર્દી સામે ૧૦નો સ્ટાફ ઉપલબ્ધ હતો, જેથી અમારા અધિકારીઓના માર્ગદર્શનમાં જરૂરિયાતમંદ દર્દીઓને ઝડપથી સારવાર આપી અને જે તે વોર્ડમાં તેમને શિફ્ટ કર્યા.
ફર્સ્ટ પર્સન ૨ – ડો. નીતા ખંડેલવાલ, હેડ ઓફ માઇક્રોબાયોલોજી ડિપાર્ટમેન્ટ
“જેવા આ ઘટનાના સમાચાર મળ્યા એવા અમે ત્વરિત ટીમોને એક્ટિવેટ કરવા પગલાં લીધા. ઘટના જોતા ખ્યાલ આવી ગયો હતો કે ડીએનએ મેચિંગની જરૂર પડશે. આથી અમે ડીએનએ મેચિંગ ટેસ્ટ માટે સેમ્પલ કલેક્ટ કરવા માટેની જરૂરીયાતો ઝડપથી ઊભી કરવા તરફ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.
અમે પરિવારજનોના સેમ્પલ લેવા માટે કસોટી ભવનને પસંદ કર્યું, કારણકે ત્યાં સારી રીતે સેમ્પલ કલેક્શનની કામગીરી કરી શકાય એમ હતી.
૧૨મી જૂનના રોજ સાંજે ૦૫:૦૦ વાગ્યાથી અમે અમારી ટીમોને જરૂરી તમામ પુરવઠા સાથે કસોટી ભવનમાં ગોઠવી દીધી. જેમ જેમ પરિવારજનો સેમ્પલ આપવા આવતા ગયા તેમ તેમ અમે તબક્કાવાર એમની પાસેથી જરૂરી વિગતો ફોર્મમાં ભરાવીને એમના સેમ્પલ કલેક્ટ કરતા ગયા.
કસોટી ભવનમાં રાઉન્ડ ધ ક્લોક કર્મચારીઓની ડ્યુટી ગોઠવી.૫૦-૬૦ જેટલા સેમ્પલ થાય એવા ઝડપથી અમે એફએસએલ સાથે સંકલન કેળવીને તેને એફએસએલ લેબમાં મોકલી આપતા હતા. જેથી કરીને લેવામાં આવેલા સેમ્પલ નું ટેસ્ટિંગ ઝડપથી શરૂ કરી શકાય. સાથે જ અમે સગા વાલાઓને માહિતગાર કરવા માટે જરૂરી સાઈન બોર્ડ ગોઠવ્યા તથા પરિવારજનો માટેની અન્ય વ્યવસ્થાઓ સુનિશ્ચિત કરી.
ફર્સ્ટ પર્સન ૩ – હિતેન્દ્ર ઝાખરિયા, નર્સિંગ સુપ્રિન્ટેન્ડન્ટ
લગભગ બપોરે ૦૧:૫૦ કલાકે પ્લેન ક્રેશની દુર્ઘટનાના સમાચાર મળ્યા કે તરત જ અમે ફર્સ્ટ પોઇન્ટ ઓફ કોન્ટેક્ટ તરીકે ટ્રોમા સેન્ટર સેન્ટરમાં ફરજરત અમારા હેડ નર્સ સહિત બધા જ નર્સિંગ સ્ટાફને ઝડપથી જાણ કરીને પોતપોતાના સ્થળે પહોંચવા જણાવ્યું. નર્સિંગ સ્ટાફે ઝડપથી દવાઓ, ડ્રેસિંગથી લઈને જરૂરી તમામ પુરવઠો સુનિશ્ચિત કર્યો. ઘટનાની ગંભીરતા જોતા જેમની ડ્યુટી પૂર્ણ થતી હતી તેમને પણ રોકાવા માટે જણાવવામાં આવ્યું. ટ્રોમા વિભાગ અને અન્ય વિભાગો સાથે સંકલન દ્વારા દર્દીઓને પ્રાથમિક સારવાર આપીને વોર્ડમાં મોબીલાઇઝ કર્યા. તાત્કાલિક ધોરણે ૧૫૦ જેટલા નવા બેડ તૈયાર કરાવ્યા. લગભગ ૨૭૪ જેટલા કર્મચારીઓના વધારાના સ્ટાફ સાથે અમે આ ઘટનામાં તાત્કાલિક ધોરણે કામગીરી કરી હતી.
ફર્સ્ટ પર્સન ૪ – હિતેન્દ્ર વાઘેલા, જમાદાર, સેનિટરી વિભાગ
અમને સેનેટરી વિભાગને જેવા ઘટનાના સમાચાર મળ્યા કે અમે તરત જ વર્ગ-૪ ના તમામ કર્મચારીઓને આ અંગે જાણ કરીને ઝડપથી બચાવ કામગીરીમાં જોતરાઈ જવા અનુરોધ કર્યો. સિક્યુરિટી વિભાગ, ડોક્ટર્સ અને ટ્રોમા વિભાગ તથા એમ્બ્યુલન્સ વિભાગના સંકલન દ્વારા દર્દીઓને સ્ટ્રેચર પર લઈ જવા માટે કોરીડોર નક્કી કરવામાં આવ્યો. દર્દીઓ માટે સ્ટ્રેચર અને વ્હીલ ચેર ઉપલબ્ધ કરાવવાની જવાબદારી સેનેટરી વિભાગને આપવામાં આવી. અમે ઝડપથી સ્ટ્રેચર અને વ્હીલ ચેરને ટ્રોમા વિભાગ તથા જરૂરી સ્થળોએ મોબિલાઇઝ કરાવ્યા અને જેમ જેમ દર્દીઓ આવતા ગયા તેમ તેમ એમને સ્ટ્રેચર પર લઈને જરૂરી વિભાગોમાં પહોંચાડવાની કામગીરી કરી.
ફર્સ્ટ પર્સન ૫ – ડો. મનીષ ઘેલાણી, પોલીસ સર્જન
જેવા પ્લેન ક્રેશ દુર્ઘટનાના સમાચાર મળ્યા એવા અમે તરત જ ટ્રોમા સેન્ટર પહોંચ્યા. જ્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે મૃતકોની સંખ્યા વધારે પ્રમાણમાં છે ત્યારે તરત જ ચીફ મેડિકલ ઓફિસર સહિત પોસ્ટમોટમ વિભાગના ડોક્ટર અને અન્ય અધિકારીઓ સાથે ઝડપથી સંકલન કર્યું. ટ્રોમા સેન્ટર ખાતે વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત થયા બાદ અમે પોસ્ટમોર્ટમ રૂમ પહોંચ્યા. મૃતકોના શબને જૂના પોસ્ટમોર્ટમ રૂમ ખાતે લઈ જવાની વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવી. જિલ્લાઓમાંથી પોસ્ટ મોર્ટમ નિષ્ણાંત ડોક્ટરોને બોલાવવામાં આવ્યા. આખી રાત પોસ્ટમોર્ટમ કામગીરી ચાલી. ત્યારબાદ નવા પોસ્ટમોર્ટમ રૂમ ખાતે શબને કોલ સ્ટોરેજમાં ગોઠવવામાં આવ્યા. પરિવારજનોને તેમના સ્વજનોના પાર્થિવદેહ કાયદાકીય દસ્તાવેજો સાપે સોંપવામાં આવે તેવી વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવી.
ફર્સ્ટ પર્સન ૬ – રિ. કર્નલ અરવિંદ માથુર, ચીફ સિક્યુરિટી ઓફિસર, સિવિલ હોસ્પિટલ
તારીખ ૧૨ જૂને બપોરે ૦૧:૪૦ વાગ્યે મને ફોન આવ્યો કે, કંઈક મોટો બ્લાસ્ટ થયો છે એટલે મેં તાત્કાલિક સિવિલ સુપ્રિટેન્ડેન્ટને ફોન કરી આ ઘટનાની જાણ કરીને સિવિલના તમામ સિક્યુરિટી સ્ટાફને એલર્ટ કર્યા અને હું સીધો ઘટના સ્થળે પહોંચ્યો. ત્યાં જઈને જોયું તો ખબર પડી કે પ્લેન ક્રેશ થયું છે અને ચારે બાજુ ધુમાડા સાથે બહુ જ મોટું ડેમેજ હતું. ત્યાં ફાયરની ટીમ પણ આવી પહોંચી હતી અને લોકોના ટોળેટોળા આવતા હતા. ત્યારબાદ હું સીધો સિવિલ હોસ્પિટલ આવ્યો અને ટ્રોમા સેન્ટર આજુબાજુમાં જે લોકો અને વોલેન્ટિયર્સ આવ્યા હતા એમને કંટ્રોલ કર્યા,
એમ્બ્યુલન્સ મારફતે લાવવામાં આવતા ઘાયલોને ટ્રોમા સેન્ટરમાં સારવાર આપવા આવી રહી હતી ત્યાં પણ લોકો ઘુસવાનો પ્રયાસ કરતાં હતા એમને કન્ટ્રોલ કરીને સ્થિતિ સામાન્ય બને એ માટે અમારી ટીમે સાથે મળીને પ્રયાસ કર્યા હતા.
ફર્સ્ટ પર્સન ૭ – ડૉ. કવિન કોટડીયા, બી. જે. મેડિકલ કોલેજના ઇન્ટર્ન ડોકટર
બી. જે. મેડિકલ કોલેજના ઇન્ટર્ન ડૉ. કવિન કોટડીયાએ કહ્યું કે, તારીખ ૧૨ જૂનના બપોરે ૦૧:૪૦ વાગ્યે આ દુર્ઘટના બની ત્યારે અમે મેસમાં હતા. આ ઘટના બાદ જે વિદ્યાર્થીઓ ઇન્જર્ડ થયા હતા એમને બચાવવાની કામગીરીમાં અમે જોતરાયા, આ દરમિયાન બહારથી લોકો આવીને વીડિયોને રીલ પણ બનાવતા હતા એમને અટકાવ્યા અને ત્યાંથી દૂર કર્યા. એ સમયે મીડિયામાં પણ મેડિકલના ૪૦ વિદ્યાર્થીઓ મૃત્યુ પામ્યા એવા ખોટા ન્યુઝ પણ ચાલતા હતા જેનાથી એમના પરિવારજનો સહિત સમગ્ર હોસ્પિટલ પરિસરમાં ભયનો માહોલ છવાયો હતો એટલે અમે એમના વિદ્યાર્થીઓના વાલીઓનો સંપર્ક કરી એમને સાંત્વના આપી અને સાચી હકીકત જણાવતા એમને પણ હાશકારો થયો. તેમણે કહ્યું કે, આ દુર્ઘટનામાં મેસનું બિલ્ડીંગ તૂટી ગયું હોવાથી વિદ્યાર્થીઓ માટે મેસ થોડા સમય માટે બંધ રખાઇ હતી એ હવે બે દિવસમાં પુન: ચાલુ થશે. જેનાથી હોસ્ટેલમાં રહેતા વિદ્યાર્થીઓને રાહત થશે.
