ભારતના સૌથી અમીર વ્યક્તિ અને અબજોપતિ ઉદ્યોગપતિ મુકેશ અંબાણીની કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝનો બિઝનેસ દિવસ-રાત સતત વધી રહ્યો છે. કંપની જે રીતે દરેક સેક્ટરમાં પોતાના પગ ફેલાવી રહી છે તે જોતા આગામી દિવસોમાં તે ટાટા ગ્રુપને સ્પર્ધા આપવાનું શરૂ કરે તેવી શક્યતા છે. ચાલો એક નજર કરીએ…
ટાટા ગ્રૂપ એ ભારતના તે બિઝનેસ હાઉસમાંથી એક છે જે લગભગ દરેક ક્ષેત્રના બિઝનેસ સાથે સંકળાયેલું છે. એરલાઇન્સ, લક્ઝરી હોટેલ્સ, સ્ટીલ અને પાવર જનરેશન એ એવા સેક્ટર છે જેમાં તે અગ્રેસર રહ્યો છે. પરંતુ હવે રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ ટાટા ગ્રૂપના આ રાજને પડકારવાનું કામ કરી રહી છે. ક્યાંકને ક્યાંક મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સને દેશની બીજી ટાટા બનાવવાનો પ્રયાસ જોવા મળે છે.
લાંબા સમયથી દેશના સૌથી અમીર વ્યક્તિના બિરુદથી દૂર રહેલા મુકેશ અંબાણીએ ફરી એકવાર આ દરજ્જો હાંસલ કર્યો છે. તે જ સમયે, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝનો જે રીતે વિકાસ થયો છે તેના કારણે તે હવે દેશની સૌથી મોટી રિફાઇનરી, રિટેલ અને ટેલિકોમ કંપની બની ગઈ છે. હવે કંપનીનું મુખ્ય ધ્યાન ગ્રાહક બ્રાન્ડ્સ પર છે. દેશના એફએમસીજી ક્ષેત્રમાં, ટાટા જૂથ મીઠું, ચા, મસાલા અને કઠોળ સંબંધિત પોતાની બ્રાન્ડ ધરાવે છે. આ સાથે જ રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝે પણ આ સેક્ટરમાં મોટો દાવ લગાવ્યો છે. રિલાયન્સ કન્ઝ્યુમર બ્રાન્ડ્સ નામની કંપનીએ ઘણી નવી બ્રાન્ડ્સ સ્થાપી છે, જ્યારે તેણે ઘણી જૂની લોકપ્રિય બ્રાન્ડ્સ પણ હસ્તગત કરી છે.
રિલાયન્સ દ્વારા કેમ્પા કોલાની ખરીદી આમાં સૌથી મોટું પગલું છે. આ ઉપરાંત, કંપની પહેલાથી જ મસાલા સેક્ટરમાં ગુડ લાઇફ બ્રાન્ડ નામ હેઠળ છે, જ્યારે તાજેતરમાં તેણે ઇન્ડિપેન્ડન્સ નામની નવી બ્રાન્ડ રજૂ કરી છે. કંપની આ બ્રાન્ડ નેમ હેઠળ લોટ, દાળ, ચોખા અને અન્ય ખાદ્ય ચીજોનો બિઝનેસ કરશે. જોકે રિલાયન્સ ગ્રૂપ પાસે હજુ સુધી ટાટા સોલ્ટ, ટાટા ટી અને ટાટા સંપન્ન જેવી સ્વતંત્ર બ્રાન્ડ નથી. તે જ સમયે, કંપનીએ મીઠાના ક્ષેત્રમાં કોઈ ઓફર કરી નથી, જ્યારે ટાટા સોલ્ટ આ સેગમેન્ટમાં સૌથી મોટી કંપની છે.
રિટેલમાં રિલાયન્સની મજબૂત હાજરી જો કોઈ એક ક્ષેત્રમાં રિલાયન્સ ટાટાને સૌથી મોટો પડકાર આપે છે, તો તે રિટેલ ક્ષેત્ર છે. હાલમાં, રિલાયન્સ રિટેલ દેશની સૌથી મોટી સંગઠિત રિટેલ કંપની છે. દેશના 7,000 થી વધુ શહેરી વિસ્તારોમાં તેના 15,196 રિટેલ સ્ટોર્સ છે. આ સેક્ટરમાં, કંપની પાસે અને જેવી મોટી બ્રાન્ડ્સ છે.
જો કે ટાટા ગ્રુપ પણ આ મામલે પાછળ નથી. ટાટા ગ્રૂપ ટાઇટન, ટાઇટન આઇ પ્લસ, તનિષ્ક, વેસ્ટસાઇડ, જુડિયો, ઉત્સા, ક્રોમા અને વોલ્ટાસ બેકો જેવી ગ્રાહક બ્રાન્ડની પણ માલિકી ધરાવે છે. દેશને પ્રથમ એરલાઇન્સ આપવા ઉપરાંત, ટાટા જૂથે ભારતને પ્રથમ SUV, પ્રથમ MUV અને પ્રથમ સંપૂર્ણપણે સ્વદેશી કાર પણ આપી છે. આ એક એવો સેગમેન્ટ છે જ્યાં ટાટા ગ્રુપ હજુ પણ રિલાયન્સનું વર્ચસ્વ ધરાવે છે. એર ઈન્ડિયાની વાપસી બાદ ટાટા ફરી એવિએશનમાં લીડર બની ગયા છે. તે જ સમયે, ટાટા મોટર્સ ઇલેક્ટ્રિક કાર સેગમેન્ટમાં દેશની સૌથી મોટી કંપની છે, જે ટૂંક સમયમાં એકંદરે બીજી સૌથી મોટી કાર કંપની બનવા જઈ રહી છે.
બીજી તરફ, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ વિશ્વની સૌથી મોટી રિફાઇનરી કંપનીઓમાંની એક છે. પોલિએસ્ટર અને પેટ્રોકેમિકલમાં પણ તેની એકાધિકાર છે. પરંતુ હજુ પણ કંપની ન તો એવિએશન સેક્ટરમાં છે કે ન તો કાર બનાવવાના બિઝનેસમાં. જોકે રિલાયન્સે ટેલિકોમ સેક્ટરમાં એકાધિકાર બનાવ્યો છે. હવે તેમનું ફોકસ આગામી દિવસોમાં નવા એનર્જી બિઝનેસ પર છે.
